Nee natuurlijk niet!

Dit heb je vast en zeker ook wel eens meegemaakt: je neemt je voor om voortaan niet meer zo kribbig te reageren als je moe bent. En als je dan moe thuis komt, is het eerste wat je doet, kribbig reageren. En je deed nog wel zo je best… Hoe kan je onbewuste je helpen om je gedrag te veranderen?

Onbewust gedrag

Het overgrote deel van je gedrag is onbewust gestuurd gedrag. Als je nu denkt: “nooit wat van gemerkt”, dan klopt dat dus. Dat is het belangrijkste kenmerk van onbewust gestuurd gedrag: je hoeft er niet over na te denken, het is je automatische piloot. Ik zou bijna zeggen dat onbewust gestuurd gedrag te herkennen is aan het feit dat je het niet opmerkt. Meestal is dit gedrag dat uitgelokt wordt door de omgeving. En het is gedrag dat je al vaak eerder gedaan hebt, zoals je naam zeggen als je de telefoon opneemt. Zonder dat je hier veel moeite voor moet doen, pak je de telefoon op, houdt die op de juiste plek aan je oor en zegt je naam. In gedachten met je met hele andere dingen bezig: hoe laat is het eigenlijk, kan ik mijn mail nog afmaken voor ik naar het overleg moet en waar zijn mijn stukken eigenlijk?  Soms doe je dat zo gedachteloos, dat je vergeet om je bedrijfsnaam te noemen. Pas als er wat mis gaat (‘sorry, met wie spreek ik?’), word je je bewust van wat je doet.

Bewust gedrag

Daarnaast is er dus bewust gedrag. Dit is gedrag dat je bewust uitvoert, bijvoorbeeld juist de goede bedrijfsnaam noemen als je net een nieuwe baan hebt. Dit bewuste gedrag slorpt vaak zo’n groot deel van je aandacht en energie op dat je nauwelijks tijd hebt om op andere dingen te letten. Zo herken je misschien niet eens het nummer van je beste vriendin in het display van je telefoon. Je bent je op zulke momenten meestal erg bewust van het feit dat je je gedrag bewust stuurt.

Het grootste gedeelte van je gedrag is dus onbewust gestuurd gedrag en lijkt door je automatische piloot gestuurd te worden. Je doet wat je doet omdat dat is wat je jezelf hebt aangeleerd om te doen in bepaalde omstandigheden. Je reageert op je omgeving. Daarbij maak je onbewust gebruik van je eerdere ervaringen en allerlei houdingen en meningen die je in de loop van de jaren hebt gevormd. Bijvoorbeeld: hoe rustig moet je je naam uitspreken om verstaanbaar te zijn? Hoe hoort een professional te klinken aan de telefoon? Die twee invloeden -ervaring en attitudes- zijn dus de meest belangrijke invloeden op je gedrag. Daarnaast wordt je gedrag voor een klein deel gestuurd door bewust redeneren.

Onbewust gedrag veranderen

Hoe moet je nu je onbewust gestuurde gedrag veranderen? Hier zijn twee manieren voor.

• Je kunt met dat kleine stukje bewust gedrag je ervaringen te veranderen. Want daardoor doe je nieuwe ervaringen op. Die ervaringen beïnvloeden op hun beurt weer je onbewuste voorkeuren en automatische reacties. En die beïnvloeden uiteindelijk je gedrag. Oftewel: je kiest er bewust voor om je nieuwe gedrag vaak te oefenen. Stel dus dat je vriendelijker wilt klinken aan de telefoon, dan plak je een smiley op je telefoon om je hieraan te herinneren als je opneemt. In het begin voelt het misschien vreemd, later gaat het steeds meer vanzelf.
• Ook kun je bewust je omgeving veranderen. Kies bijvoorbeeld een werkplek tussen vrolijke en vriendelijke collega’s, in plaats van naast die brompot met zijn eeuwige klaagzang. Het gedrag van anderen is besmettelijk!

Maargoed, zoals ik al eerder schreef over goede voornemens en veranderen (zie vorige posts): het gaat niet altijd in één keer goed. Dus: gewoon jezelf vergeven en opnieuw beginnen. Met noodplan en andere bagage. Blijven proberen, hoor!

Ik ben erg benieuwd naar welk gedrag jij wel eens zou willen veranderen. Laat me dat weten via het reactieformulier onder aan deze pagina.

Ook meer geluk in je leven?

Meld je dan aan voor wekelijkse inspiratie en tips voor een gelukkiger leven. Dat is gratis.